« کتاب مقدس»، عنوان مجموعه ای از نوشته های کوچک و بزرگ است که مسیحیان همه، و یهودیان بخشی از آن را «کتاب آسمانی و الهی» خود می دانند.

عنوان معروف این مجموعه در زبان انگلیسی و بیشتر زبانهای اروپایی «بایبل» (Bible) و یا کلمه های هم خانواده آن است که از کلمه یونانی «Biblia» به معنای «کتابها» گرفته شده است. و در اصطلاح به آن عهدین گفته میشود.
این عنوان شاید به این اعتقاد مسیحیان اشاره داشته باشد که خداوند برای نجات انسانها دو عهد و پیمان با آنها بسته است:
«عهد قدیم»: بر اساس این عهد، خداوند از انسان پیمان گرفته است که برای نجات، به شریعت الهی پایبند باشد و از راه عمل به شریعت و احکام الهی، خود را به خداوند نزدیک سازد و موجبات رضایت او را فراهم آورد.

خداوند، تورات (به معنای « شریعت و قانون») را بر موسی نازل کرده است و از بنی اسرائیل میخواهد که به آن عمل کنند:
«ای اسرائیل! فرایض و احکامی را که من امروز به گوش شما میگویم بشنوید، تا آنها را یاد گرفته، متوجه باشید که آنها را به جا آورید! یَهُوَه خدای ما، با ما در حوریب عهد بست.»
این عهد و پیمان، ابتدا با حضرت ابراهیم بسته شد و پس در زمان حضرت موسی تجدید و تحکیم یافت و با ظهور حضرت عیسی دوران آن پایان پذیرفت.
«عهد جدید»: خداوند(با ظهور حضرت عیسی و فدا شدن و مصلوب گشتن او) عهد دیگری با انسان بست که بر اساس آن، نجات انسان از راه ایمان به پسر خدا بودن حضرت عیسی و قربانی شدن او به عنوان کفارۀ گناهان انسانهاست، و نجات از طریق محبت حاصل میشود.
«انجیل» به معنای بشارت است و در حقیقت، پیام عهد جدید بشارت به این است که: «با ایمان به مسیح و قربانی شدن او، به رستگاری برسید.»
پولس در نامهاش به غلاطیان مینویسد:
« ... زیرا جمیع آنانی که از اعمال شریعت هستند، زیر لعنت میباشند ... . امّا واضح است که هیچ کس در حضور خدا از شریعت عادل شمرده نمیشود. ... مسیح، ما را از لعنت شریعت فدا کرد؛ چونکه در راه ما لعنت شد. ... امّا قبل از آمدن ایمان، زیر شریعت نگاه داشته بودیم و برای آن ایمانی که می-بایست مکشوف شود، بسته شده بودیم. پس شریعت لَلِه(لا لا) ما شد تا به مسیح برساند تا از ایمان عادل شمرده شویم، لیکن چون ایمان آمد، دیگر زیر دست لَلِه(لا لا)نیستیم.»
بنا بر اين مسيحيان به دو دوره و عصر قائل هستند :
دورۀ «عهد قدیم»
دورۀ «عهد جدید»
با توجه به این تقسیم کتابهای مربوط به دورۀ اول را «عهد قدیم» و کتابهای مربوط به دورۀ دوم را «عهد جدید» میخوانند و هر دو قسمت را مقدس و معتبر می شمارند.
مسیحیان با اینکه زمان عهد قدیم و شریعت را با آمدن مسیح پایان یافته میدانند؛ ولی کتاب عهد قدیم را معتبر و مقدس میشمارند و از مطالب آن استفاده میکنند امّا زمان احکام و فرایض موجود در عهد قدیم را تمام شده می شمرند، و آن احکام و فرایض را که همان شریعت حضرت موسی است، مقدمه ای برای ظهور حضرت عیسی می دانند.
دانشمند معاصر، توماس میشل مینویسد:
«مسیحیان معتقدند که خداوند کتابهای مقدس را به وسیلۀ مؤلفانی بشری نوشته است و بر اساس این اعتقاد میگویند که کتابهای مقدس یک مؤلف الهی و یک مؤلف بشری دارند. به عبارت دیگر، مسیحیان معتقدند که خدا کتاب مقدس را به وسیلۀ الهامات روح القدس پدید آورده و برای این منظور، مؤلفانی از بشر را برای نوشتن آنها برانگیخته و آنان را در نوشتن به گونه ای یاری کرده که فقط چیزهایی را که او می-خواسته است ، نوشته اند.»

یهودیان بر خلاف مسیحیان معتقدند که خدا تنها یک پیمان با انسان بسته و آن همان پیمان «شریعت» است و یگانه راه نجات، عمل به شریعت و احکام الهی میباشد. بر این اساس، آنها تنها بخش «عهد قدیم» را – که «عهد» می نامند – قبول دارند.

آشنایی با کتب عهد قدیم
«عهد قدیم» که تنها بخش مورد اعتقاد یهودیان و قسمتی از کتاب مسیحیان است، قریب سه چهارم کتاب مقدس را در بر می گیرد. این مجموعه، به پیامبران یا اولیایی منسوب است که از 1600 تا 397 سال یا 420 سال قبل از میلاد مسیح میزیسته اند.
عهد عتيق مجموعاً 39 كتاب است که شامل 17 كتاب تاريخ و احكام، 5 كتاب مواعظ، حكم و نيايش و 17 كتاب نبوات(پيشگويي ها) می باشد. این مجموعه به عبري و بعضاً كلداني نگاشته شد. عهد عتيق امروزی نیز شامل 39 كتاب (سفر) مي باشد که مشخصات آنها در زیر ارائه می گردد.

برای دانلود جدول اسفار عهد عتیق اینجا  را کلیک کنید