اشاره‌اي كوتاه به آياتي از جزء 30 قرآن كريم كه به مولا اميرالمؤمنين علي عليه‌السلام مربوط مي‌شود.
«عَمَّ يَتَسَاءلُونَ*عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ*الَّذِي هُمْ فِيهِ مُخْتَلِفُونَ» نبأ/1-3
از چه چيزي مي‌پرسند؟ از آن خبر بزرگ كه در آن اختلاف دارند.
سدّي از عبدخير نقل مي‌كند كه علي‌بن‌ابي‌طالب عليه‌السلام گفت:
صخربن‌حرب آمد و نزد رسول خدا صلي‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم نشست و گفت: پس از تو امر (خلافت) چه كسي راست؟ گفت: براي كسي كه او از من به منزله هارون از موسي است. پس خداوند اين آيه را نازل كرد:«عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ*الَّذِي هُمْ فِيهِ مُخْتَلِفُونَ» برخي از آنان تصديق مي‌كنند و برخي ولايت او را تكذيب مي‌كنند. «كَلَّا سَيَعْلَمُونَ*ثُمَّ كَلَّا سَيَعْلَمُونَ» نه چنين است، بزودي مي‌دانند كه خلافت او حق است هنگامي كه در قبرهايشان از آن پرسيده شدند، هيچ مرده‌اي از آنان در شرق و غرب و بيابان و دريا نمي‌ماند مگر اينكه نكير و منكر از آنان مي‌پرسند و به مرده مي‌گويند: پروردگار تو كيست و دين تو چيست و پيامبر تو كيست و امام تو كيست؟ (حسكاني:374)
«إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفَازًا*حَدَائِقَ وَأَعْنَابًا*وَكَوَاعِبَ أَتْرَابًا*وَكَأْسًا دِهَاقًا*لَّا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا وَلَا كِذَّابًا*جَزَاء مِّن رَّبِّكَ عَطَاء حِسَابًا» نباء /31-36
همانا براي پرهيزگاران نجات و پيروزي بزرگي است، باغ‌هاي سرسبز و انگورها و حورياني جوان و هم سن و سال و جام‌هايي لبريز و پياپي، در آنجا نه سخن لغو و بيهوده‌اي مي‌شنوند و نه دروغي.
ابن‌عباس درباره سخن خداوند :«إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفَازًا» گفت:
او علي‌بن ابي‌طالب عليه‌السلام است، او به خدا سوگند سرور كساني است كه از خدا پروا مي‌كنند و از او مي‌ترسند، از او در ارتكاب گناهان آشكار پروا مي‌كنند و از او د رافتادن به گناهان كبيره مي‌ترسند، «مفازا» يعني نجات از آتش و عذاب و تقرب به خدا در منزل‌هاي بهشت.(حسكاني: 375)
«يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا لَّا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرحْمَنُ وَقَالَ صَوَابًا» نبأ/38
روزي كه روح و فرشتگان به صف مي‌ايستند و سخن نمي‌گويند مگر كسي كه خداي بخشنده به او اجازه دهد و سخن درست بگويد.
ابوحمزه ثمالي گفت:
نزد محمدبن‌علي عليه‌السلام رفتم و به او گفتم: اي پسر پيامبر براي من حديثي بگو كه مرا سودمند باشد. گفت: اي ابوحمزه همه مردم وارد بهشت خواهند شد مگر كسي كه از آن خودداري كند! گفتم: آيا كسي پيدا مي‌شود كه از رفتن به بهشت خودداري كند؟ گفت: آري، هر كس كه نگويد: لااله‌الا الله محمد رسول الله(صلی الله علیه و آله وسلم). گفتم: من مرجئه و قدريه و خوارج و بني‌اميه را ترك كردم در حالي كه همگي مي‌گفتند: لا اله الا الله محمد رسول الله(صلی الله علیه و آله وسلم). پس گفت: هيهات هيهات! چون روز قيامت شود خداوند آن را از ايشان سلب مي‌كند و آن كلمات را جز ما و شيعيان ما نمي‌گويند و بقيه از آن بيزارند، آيا سخن خداوند را نشنيدي كه مي‌گويد: «يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا لَّا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرحْمَنُ وَقَالَ صَوَابًا» يعني هر كس كه بگويد لا اله الا الله محمد رسول الله(صلی الله علیه و آله وسلم).(حسكاني: 376)
«وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى*فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوَى» نازعات/40-41
و اما كسي كه از مقام پروردگارش بترسد و نفس را از هوا و هوس باز دارد، بي‌گمان بهشت همان جايگاه اوست.
ابن‌عباس درباره سخن خداوند:«فاما من طغي» مي‌گويد:
يعني خود را بگيرد و تكبر كند، و او علقمه‌بن‌حرث بن‌عبدالله بن‌قصي بود و او زندگي دنيا را بر آخرت ترجيح داد و آخرت را در برابر دنيا فروخت، جهنم جايگاه كسي است كه چنين باشد«وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ» مي‌گويد: او علي‌بن ابي‌طالب عليه‌السلام است كه از ايستادن در برابر پروردگار و حساب و داوري او ميان بندگان مي‌ترسيد و لذا از گناهان پرهيز مي‌كرد و نفس خود را از هوا و هوس، يعني از گناهاني كه نفس انسان به آنها ميل مي‌كند، باز مي‌داشت. همانا بهشت به طور خصوص جايگاه اوست و به طور عموم جايگاه هر كسي است كه چنين باشد. (حسكاني: 377)
«وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُّسْفِرَةٌ*ضَاحِكَةٌ مُّسْتَبْشِرَةٌ» عبس/38-39
انس‌بن‌مالك گفت: از پيامبر خدا صلي‌الله عليه‌وآله‌وسلم درباره سخن خداوند:«وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُّسْفِرَةٌ» پرسيدم، گفت: اي انس آن، چهره‌هاي ما فرزندان عبدالمطلب است، من و علي عليه‌السلام و حمزه و جعفر و حسن عليه‌السلام و حسين عليه‌السلام و فاطمه سلام‌الله عليها كه از قبرهايمان بيرون مي‌شويم در حالي كه نور چهره ما در روز قيامت مانند آفتاب نيم روز است. خداوند مي‌فرمايد:«وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُّسْفِرَةٌ» يعني در صحنه قيامت روشنايي مي‌دهد« ضاحكه» به سبب خوشنودي خداوند از ما خوشحاليم «مستبشره» يعني به جهت ثوابي كه خدا به ما وعده داده شادمانيم.(حسكاني:378)
