د) ایادیان امرالله

میرزا حسینعلی نوری با انتخاب 4 نفر از پیروان مورد اعتماد نظیر حاج آخوند شهمیرزادی، حاج ابوالحسن امین و...کسانی را با عنوان ایادیان امرالله منصوب کرد عبدالبهاء 4 نفر دیگر را بر گزید و شوقی با گزینش 42 نفر شمار ایادیان امرالله را به رقم 50 نفر رساند عبدالبهاء در الواح وصایا ۲ وظیفه عمده حفظ و صیانت جامعه بهائی و تربیت نفوس و تحسین اخلاق عموم را برای این افراد مشخص کرد
در فاصله زمانی میان مرگ شوقی افندی در سال 1957 و انتخاب نخستین اعضای بیت العدل در سال 1963 گروه 27 نفره ایادیان امرالله وظیفه خود را حراست و صیانت اعضای فرقه بهائی ایفا نمودند. در این مدت 6 ساله تنها 27 نفر از ایادیان امرالله در قید حیات بودند (1)
اهمیت و نقش ایادیان بین سال‌های ۱۹۵۷ تا ۱۹۶۳ بیت العدل را بر آن داشت که با عنایت به اختیارات خود، در ماه جون سال ۱۹۶۸ هیاتی را به نام مشاورین قاره‌ای ایجاد کند.(2)

ه) بیت العدل اعظم
عالی ترین نهاد مدیریتی فرقه ضاله بهائیت می باشد که در شهر حيفای اسرائيل مستقر است دستور تأسیس این نهاد بهائی را میرزا حسینعلی نوری بهاالله داده است. (3) باید خاطر نشان کرد نهاد ابداعی میرزا حسینعلی نوری به هیچ وجه ناظر به یک تشکیلات جهانی نیست او در کتاب اقدس تنها پیشنهاد یک سازمان محلی را داده است که به تمشیت اوضاع بهائیان آن محل بپردازد:
قد کتب علي کل مدينه ان يجعلوا فيها بيت العدل و يجتمع فيها النفوس علي عددالبها ان ازداد لاباس.(4)
بیت العدل یکی از پرداخته های میرزا بود که عبدالبها آن را از تشکیلاتی محدود و محلی به سازمانی شمول گرا و جهانی تغییر داد او ولی امر بهائی را به ریاست لاینعزل هیئت 9 نفره بهائی برگزید
اما بيت العدل الذي جعله الله مصدر کل خير و مصونا من کل خطا. بايد به انتخاب عمومي يعني نفوس مومنه تشکيل شود و اعضا بايد مظاهر تقواي الهي و مطالع علم و دانائي و ثابت بر دين و خيرخواه نوع انساني باشند و مقصد بيت عدل عمومي است يعني در جميع بلاد بيت عدل خصوصي تشکيل شود و ان بيوت عدل عمومي را انتخاب نمايند.اين مجمع مرجع کل امور است و موسس قوانين و احکامي که در نصوص الهي موجود نه و جميع مسائل مشکله در اين مجلس حل گردد و ولي امراله رئيس مقدس اين مجلس و عضو اعظم ممتاز غير قابل عزل ان خواهد بود (5)
بر اساس نص فوق عباس عبدالبهاء، شوقي افندي را ولی امرالله نامید و او را به عنوان مدیر ساختار تشکیلاتی بهائیت منصوب نمود.
شوقی تلاش کرد تا در اندک زمان ممکن بیت العدل را به عنوان بازوی اجرائی خویش از حوزه تئوری به پهنه عمل آورد، به همین منظور او با اقدام به سازماندهی جدیدی از فرقه نمود و با فرمان تأسیس دو سازمان ذیل به استقبال تشکیل بیت العدل رفت:
1. هیئت بین المللی بهائی با مدیریت میسن ریمی امریکائی
2. سازمان ایادیان امرالله
شوقی قبل از آنکه ثمره تلاشهایش را ببیند در سال ۱۳۳۶ ه.ش به گونه ای مشکوک در لندن با بیماری آنفولانزای آسیائی مرد در حالی که نه فرزندی داشت و نه کسی را به جانشينی تعیین کرده بود و نه وصیت نامه نوشته بود این مرگ ناگهانی موجب بروز 2 سؤال مهم و بی پاسخ برای بهائیان شد:
1. چرا شوقی وصیت نامه نداشت؟ مگر نه اینکه بر اساس بند ١٠٩ کتاب اقدس نوشتن وصیت نامه برای بهائیان واجب است: «قد فرض لکلّ نفس کتاب الوصيّة» و يادداشت شماره ٣٨ کتاب اقدس نیز چنین متذکر می شود:
طبق تعاليم جمال اقدس ابهی احبّاء به نوشتن وصيّت نامه موظّفند و اختيار دارند که دارائی خود را به ميل خويش تقسيم نمايند (6)
2. مگر عبدالبها شوقی را به عنوان ولی امر بهائی موظف به تعيين ولی امر بعد از خود ننموده بود:
ای احبّای الهی، بايد وليّ امر اللّه در زمان حيات خويش من هو بعده را تعيين نمايد تا بعد از صعودش اختلاف حاصل نگردد. و شخص معيّن بايد مظهر تقديس و تنزيه و تقوای الهی و علم و فضل و كمال باشد. لهذا اگر ولد بكر وليّ امر اللّه مظهر ألولد سرّ ابيه نباشد يعنی از عنصر روحانی او نه و شرف اعراق باحسن اخلاق مجتمع نيست بايد غصن ديگر را انتخاب نمايد. (7)
عبدالبها نه تنها گمان نمی کرد که شوقی وارثی نداشته باشد بلکه او را سر سلسله اولیاء امر 24 گانه بهائی هم می دانست:
و در هر دوری اوصيا و اصفيا دوازده نفر بودند در ايّام حضرت يعقوب دوازده پسر بودند و در ايّام حضرت موسی دوازده نقيب رؤسای اسباط بودند و در ايّام حضرت مسيح دوازده حواری بودند و در ايّام حضرت محمّد دوازده امام بودند. و لکن در اين ظهور اعظم بيست و چهار نفر هستند دو برابر جميع زيرا عظمت اين ظهور چنين اقتضا نمايد. (8)
جالب است که بیت العدل علیرغم این تصریحات چنین می نویسد:
این واقعیّت که حضرت شوقی ربّانی جانشینی برای خود تعیین نفرمودند، گویای اطاعت کامل هیکل مبارک از هر کلمه از کلمات الواح وصایای حضرت عبدالبهاء و نشانی از تصمیم نهایی آن حضرت است که فرد واجد شرایطی برای این انتصاب وجود نداشت. (9)
پس از مرگ شوقی اعضای سازمان ایادیان امرالله با مدیریت روحیه مکسول بیوه شوقی هیئت بین المللی بهائی را سازمان مهم را نادیده انگاشته و میسن ریمی مدیر منصوب شوقی بر آن سازمان را به دلیل اعتراضاتش از جرگه اهل بها خارج خواندند و شش سال پس از مرگ شوقی اولین اعضای بیت العدل بر کرسی مدیریت این فرقه تکیه زدند
سازمان ایادیان امر الله در سال ۱۳۴۲ه.ش بی توجه به اهمیت سازمان ولایت امر که به گفته شوقی:
مقام تفسير و تبيين آيات و کلمات حضرت بهآءاللّه و حضرت عبدالبهآء که منحصراً به وليّ امر اللّه عنايت شده ...(10)
با دعوت از نمایندگان بهائیان سراسر جهان در لندن ۹ نفررا بعنوان اعضاي بيت العدل انتخاب کرده و در حيفا مستقر نمودند
تا به امروز بیت العدل 9 دوره را پشت سر نهاده و اعضای دوره دهم کار خود را در حيفای اسرائيل آغاز نموده اند منتخبین این دوره که در ۳۰ آوريل ۲۰۱۳ برابر با ۳۰ آوريل ۲۰۱۳این مسند را اشغال کرده اند عبارتند از:
پال لمپل، فریدون جواهری، پیمان مهاجر، گوستاو کرآ، شهریار رضوی، استفان برکلند، استفان هال، چونگو ملتنگا، ایمن روحانی. اين جمع توسط نمايندگان يازدهمين کانونشن بين‌المللی بهائی انتخاب شدند.

محفلهای روحانی
بهائیان قبل از تشکیل بیت العدل در نقاط مختلفی از جهان اقدام به تأسیس محفل نموده بودند که محافل منطقه ای به محافل محلی و محافل کشوری به محافل ملی نامیده شده بود
اولین محفل روحانی رسمی در طهران و در سال ۱۸۹۷ تحت نظر عبدالبهاء و توسط فردی از ایادیان امرالله تشکیل شد که این محفل هم وظیفه محلی و هم ملی را بر عهده داشت.
تشکیلات بهائیت ایران قبل از انقلاب مقدس اسلامی نه در ایران که برابر اعلامیه مجله اخبار امری ذیل عنوان مژده بزرگ در اسرائیل به رسمیت شناخته شده بود:
محفل روحانی ملی بهائیان ایران در خاک اسرائیل به رسمیت شناخته شده و شعبه آن نیز تأسیس و تسجیل گشته و شخصیت حقوقی یافته است و به قسمی که الآن می توان به نام محفل ملی ایران رسماً و قانوناً ضیاع و عقار و املاک و مسقفات ابتیاع نمود و هیکل مبارک وعده فرموده اند که قریباً اراضی محفظه آثار بین المللی ارض اقدس به نام شعبه محفل ملی ایران منتقل خواهد گردید هیکل مبارک به زائران فرموده اند که این موضوع از این جهت بسیار مهم است که برای اولین بار در تاریخ امرمحفلی که در کشور خودش به رسمیت شناخته نشده شعبه آن در خارج رسمی و قانونی شده است.. (11)
کاش شوقی هنگام دادن این مژده بزرگ به تمامی بشریت توضیح میداد:
1. چه پیوندی میان رژیم اشغالگر قدس و بهائیت وجود دارد؟
2. رژیم اشغالگر قدس چه حقی دارد که محفل ملی بهائیان ایران را در سرزمینی که متعلق به آن نیست رسمیت ببخشد؟
3. رژیم اشغالگر قدس در عین حالی که ناجوانمردانه حق و حقوق مردم مظلوم فلسطین را غصب می کند بر چه اساسی با بهائیان که نوعاً اهل فلسطین اشغالی نیستند این گونه مهربانانه رفتار میکند؟
پس از انقلاب اسلامی ایران و نفرت عمومی مردم ایران از تشکیلات بهائیت که آنان را مدافعان رژیم سلطنتی میدانستند کلیه فعالیتهای محفل روحانی بهائیان ایران توسط دادگاههای انقلاب اسلامی در ایران غیر قانونی اعلام شد و پس از آن جمع جایگزین و عموما 7 نفره یاران ایران مسئولیت اداره امور جامعه بهائی را بر عهده گرفتند

محفل روحانی محلی
وظیفه محفل روحانی محلی سرپرستی همه فعالیتهای محلی بهائیان از قبیل تبلیغ بهائیت، رهبری برنامه‌های آموزشی، انجام امور انتشارات و تألیفات، راهنمایی امور فرقه ای، استفاده از صندوق تبرعات، ارائه نظریات به بهائیان در مورد مقررات و تعالیم بهائی و ... می‌باشد. (12)

محفل روحانی ملی
وظایف محافل روحانی ملی نیز به مانند محفل روحانی محلی، ولی در سطح وسیع‌تر است. به علاوه آنکه این محافل بر محافل محلی نیز نظارت دارند. (13)

چگونگی انتخاب اعضای محافل
شوقی افندی تنها شرط تشکیل محفل روحانی را وجود تعداد 9 نفر بهائی بالای بیست و یک سال در هر شهر یا روستا اعم از زن یا مرد میداند (14) چنانچه تعداد بهائيان يك منطقه كمتر از نه نفر باشد، آن منطقه قابليت تشكيل محفل محلي را ندارد كه دراين صورت به آن منطقه «نقطة منفرد» و يا «جمعيت بهائي» مي گويند.

محفل محلي هيئتي است مركب از نه نفر اعضاي منتخب بهائيان آن منطقه كه بارأي مستقيم آنان انتخاب مي شود. اعضاي محفل ملي همانند محافل ملي در نتيجه آراء محفل شور روحاني محلي انتخاب مي شوند، اعضاي منتخب از ميان خود يك رئيس، يك نايب رئيس، يك منشي، يك امين صندوق انتخاب مينمايند.

صندوق تبرعات بهائی
از جمله واحدهاي اصلي محافل «صندوقهاي تبرعات بهائی» است كه براي جمع آوري اعانات و تبرعات افراد بهائي تاسيس مي شود این صندوقها نقش قابل توجهي در پيشبرد اهداف برنامه هاي تشكيلات ايفا مي كنند.

بيوت تبليغی
یکی دیگر از ديگر واحدهاي محافل محلي، بيوت تبليغی است بنا به امریه شوقی افندی بهائیان موظفند به عنوان جزئی از مسئولیت خویش تبلیغ کند و مؤثرترین طریق برای انجام این وظیفه مهم این است که هر 19 روز یکبار، دوستانش را به منزل خود دعوت نماید و به تدریج به بهائیت رهنمونشان گردد (15)

اختيارات محافل
بر اساس دستور شوقی (16) محافل ملي درجميع امور بهائيان محل نطارت خويش حاكم بلا منازع است و داراي سلطه و اقتدار انحصاري می باشد محفل محلي در سلسله مراتب اداري، موظف به اطاعت كامل از محفل ملي است كليه وظايفي كه بعهدة محفل ملي مي باشد، در سطحي نازلتر بعهده محفل روحاني مي باشد.
هيئت ها
يكي از رده هاي تشكيلاتي وابسته به هر محفل اعم از ملي ومحلي، هيأتها وهيأت هايي است كه متناسب باشرايط و مقتضيات زماني و مكاني تشكيل مي شود اين هيئتها كه هر كدام به اقتضاي نياز تشكيلات بهائيت بوجود آمده اند، داراي وظايف و اختيارات مشخص و معلومي هستند مثلا هيأت تدفين یا گلستان جاوید، به كفن و دفن اموات بهائي مي پردازد و هيأت نسوان به كلية امور بانوان بهائي رسيدگي مي كند. اين هيأت ها بعنوان يكي از بازوان اجرائي محافل بهائي، در سطح گسترده اي از كشور پراكنده اند كار اعضاء هيأت رسيدگي به وظايف محوله از سوي محفل روحاني است... اين تركيب کاملاً مشابه تشكيلات بيت العدل بوده و کلیه رده های تشکیلاتی بهائیت موظف به پیاده کردن آن هستند

مهمترين هيأتها
هیأت تبلیغ و هيأت صيانت
شوقی در توقیع مورخه اکتبر 1957 دو هیأت معاونت با وظایفی متفاوت ولی مکمل هم تأسیس کرد هیآت تبلیغ هیأت صیانت شوقی در این توقیع وظیفه هیأت تبلیغ را منحصراً پیشبرد اهداف نقشه 10 ساله دانسته و هیأت صیانت را موظف به مراقبت و حفظ امرالله میکند این هیأت سازمان امنيتي بهائيت است که كارها وعملكرد خانواده هاي بهائي را تحت كنترل و مراقبت كامل خود دارد توجيهات حفاظتي واطلاعاتي بهائيان، تلاش براي جذب متبريان از بهائيت، برخورد و تنبيه متخلفين نیز از سایر وظایف آن است (17)

هیأت ضيافت 19 روزه
يكی وظيفه تشكيلاتي رفتن به مجلس ضيافت 19 روزه است در برنامه ضيافت، محفل محلي گزارش فعاليت هاي خود را به جامعه بهائي داده با حاضرين مشورت و تبادل نظر مي كند در این ضیافت فقط بهائیان حق شرکت را دارند شرکت در جلسات ضیافات وظیفه هر بهائی است مگر آنکه مریض یا در سفر باشد.(18)
رهبران بهائی با تأکید فراوان از بهائیان خواسته اند که برای ایجاد حس همدلی و مودت میان احاد بهائیان یک منطقه اقدام به برگزاری ضیافات 19 روزه نمایند عبدالبهاء در لوح ميرزا احمد واشنگتن ميگوید:
از ميهمانيهای هر نوزده روز مرقوم نموده بوديد اين ضيافت سبب بشارت گردد و مورث مسرّت شود و اساس اتّحاد و اتّفاق است و واسطه الفت و مؤانست و نشر وحدت عالم انسان. (19)

پی نوشتها

1- یادداشتهائی بر کتاب اقدس، مرکز جهانی بهائی۱۹۹۲ م ، صفحه ۲۳۰
2- قرن انوار، بیت العدل اعظم، فصل نهم، صفحه ۸۳
3- اقدس نسخه الکترونیک ، منتشره توسط بیت العدل اعظم بهائی در نرم افزار جامع آثار بهائی ص 25
4- بدرستيکه واجب است که در هر شهري يک مجلس بيت العدل شامل ۹ نفر تشکيل شود واگر تعداد ان بيشتر شود اشکالي ندارد حسینعلی نوری بهاءالله ، اقدس چاپ تهران صفحه ۲۶ و نیز ر.ک : عبدالحمید اشراق خاوری گنجينه حدود واحکام باب ۲۷ صفحه ۲۱۳
5- الواح وصايا چاپ مصر صفحه ۱۵و ۱۶و نیز ر.ک کتاب نظر اجمالي در ديانت بهائي (صفحه ۶۸) و نیز ر.ک گنجينه حدود احکام (باب ۲۷)
6- حسینعلی نوری کتاب اقدس ص 196
7- عباس عبدالبهاء : الواح وصاياى عبدالبهاء ص 13
8- عباس عبدالبهاء، مفاوضات، ص45
9- نامهٔ مورّخ ۱۸ فوریه ۲۰۰۸ در بارهٔ ولایت امرالله و بیت العدل اعظم
10- شوقی ربّانی دور بهائی ترجمه لجنه ملّی ترجمه نشر آثار امری ايرانی نشر سوّم لجنه ملّی نشر آثار امری به زبانهای فارسی و عربی لانگنهاين – آلمان غربی ۱۴۴ بديع – ۱۹۸۸ ميلادی ص 86
11- مجله اخبار امری شماره 10-11-12 در بهمن – اسفند – فروردین 1333-1332
12- ویلیام هاچر و دوگلاس مارتین، «دیانت بهائی آئین فراگیر جهانی»، صفحهٔ ۱۸۸-۱۸۹
13- همان
14- گنجینهٔ حدود و احکام صفحهٔ ۵۸-۶۳
15- مجله اخبار بهائی ، شماره 292، صفحات 9 و 10، توقیع شوقی به جمعیت بهائی کی وست فلوریدا، 31 مارچ 1955
16- قرن بدیع ص 670
17- انوار هدایت صص 415 ـ 420
18- اصول دیانت بهائی داریوش و گریس شاهرخ ، ناشر ایمجز اینتر نشنال صفحه 49
19- گنجینه حدود و احکام ص 159